Zgrada Okružnog načelstva je postavljena licem prema glavnoj ulici, koja predstavlja osnovni linijski tok prostiranja grada. Prostorno je povučena nešto unazad od ove regulacione ose urbanističkog razv Pročitaj više [...]
Kuća Simića
Kulturna Dobra - kategorija: Spomenici kulture i Spomenici kulture od velikog značaja
-
Kuća Simića spada u najstarije građevine u Kruševcu. Nalazi se u samom centru grada, na Trgu kosovskih junaka, u početnom delu pešačke zone ulice Majke Jugovića. Iako nema pouzdanih podataka o tačnom vremenu njenog nastanka, po stilskim odlikama može se pretpostaviti da je građena na samom kraju 18. ili početkom 19. veka. U svakom slučaju, podignuta je pre 1833. godine, kada je Kruševac oslobođen od Turaka. Izuzev arhitektonskih vrednosti, značajna je i za kulturnu istoriju grada.
Kuća Simića – istorija
Smatralo se da je najpre bila vlasništvo turskih begova, braće V(F)renčević, Selim-bega i Osman-bega, pod nadimcima Zeka i Smaka. Uticajni, moćni, osioni i po predanju sladostrasnici, bili su i vinovnici nezapamćenog diplomatskog skandala. Begovi su, naime, oteli dve srpske devojke, nasilno ih preveli u islamsku veru i dali im turska imena. Taj događaj odjeknuo je mnogo jače nego što su braća mogla da naslute. O njemu je pisala i evropska štampa, a o otetim lepoticama spevano je i nekoliko epskih pesama. Kad su oslobođene, jedna se udala za slugu kneza Miloša, a druga je, nažalost, ubrzo umrla.
Pomenuti skandal poslužio je kao povod za ubrzano pripajanje šest otrgnutih nahija Kneževini Srbiji. Među njima i kruševačka, te je tako definitivno oslobođena turske vlasti 1833. god. A V(F)renčevići su morali da prodaju kuću knezu Milošu koji ju je ustupio svom kumu Stojanu Simiću, kako bi ličnim primerom pokazao da se kupovinom turskih imanja ubrzava iseljavanje Osmanlija iz srpskih gradova.
Iako je sam događaj istinit, identifikacija kuće sa konakom Frenčevića najverovatnije nije tačna. On je postojao, ali na mestu današnje zgrade gradske uprave (izvorno zgrada Okružnog načelstva), po čemu bi ova kuća bila tek jedna iz poseda Simića.
U ovoj kući je 1835. godine, uoči Božića, dogovorena poznata Knez Miletina buna. Iako je protekla bez oružanih sukoba, doprinela je ograničavanju vlasti kneza Miloša. Sretenjskim ustavom od 25. februara 1835. ograničen je vladarev apsolutizam i uvedena parlamentarna monarhija.
Kuća Simića – arhitektura
Kuća je tokom vremena menjala svoju namenu, spoljni i unutrašnji izgled, u zavisnosti od vlasnika. Rekonstruisana je 1953. i pretvorena u muzej. Obimni konzervatorski radovi izvedeni su i 1977. sa ponovnom sanacijom 2007–2008. Narodni muzej Kruševac od tada koristi prostor za realizaciju izložbene postavke enterijera jednog građanskog doma na prelazu iz XIX u XX vek.
Danas vidimo spratnu kuću, sa podužnim tremom u prizemlju i na spratu, na čeonoj strani. Spratni je oslonjen na profilisane stubove. Naspramna, zadnja strana sadrži još jedan, ugaoni trem. Prizemlje je građeno lomljenim kamenom, a spratni je u bondruku (kostur od drvenih greda sa omalterisanom ispunom) i čatmi (preplet od pruća oblepljen blatom). Prostor u prizemlju je imao ekonomsku namenu. Sprat je služio za stanovanje, a organizovan je preko centralnog hola povezanog sa tremom.
Ovaj objekt svojom arhitekturom svedoči o orijentalnom izgledu nekadašnje čaršije pod vlašću Turaka.
-
-